BİR GRUP PSİKOTERAPİSİ YÖNTEMİ OLARAK PSİKODRAMANIN ÇOCUK VE ERGENLERDE KULLANIMI
Psikodrama yöntemi, psikodrama, sosyometri ve grup psikoterapisi kavramlarını içeren üçlü bir model üzerinde kurulmuştur. Psikodramanın temelleri Jacob Levy Moreno tarafından atılmıştır. Moreno, 1980 yılında Romanya Bükreş’te doğmuş, ancak hemen ardından ailesiyle birlikte Viyana’ya göçmüştür. Genç bir tıp öğrencisiyken şairce bir düş gücüne sahip olan Moreno, zamanının çoğunu Viyana parklarında, çocukların arasında geçirmiştir. Çocuklar onun ilk ‘’psikodramatik nesneleri’’ olmuşlardır. Moreno çocukları çevresinde toplayarak, onların düş güçlerini tutsak kılan tılsımlı masallar yaratmış ve kendisinin hemen ardından çocukların spontan olarak kendi yarattıkları öykü ve efsaneleri oyunlaştırdıklarını, aynı zamanda bu süreçte öfke duygularını da dışarıya aktararak geride bırakmış olduklarını gözlemlemiştir. Çocuklarla kurduğu bu oyun ilişkileri, onun ‘’oyun’’ ve ‘’dramatik yeniden canlandırma’’ ile ilgili düşüncelerinin temelini oluşturmuştur.
Psikodrama, çocuk ruh sağlığı alanına Rudolf Dreikurs tarafından getirilmiştir. Bu yöntemin uygulanması, anne babaları görüşmedeyken oyun odasında oynamakta olan çocuklarla başlatılmıştır.
Çocuklarda psikodrama erişkinlerdekinden farklı olarak eski ilişkileri onarma yerine, yeni ilişki biçimleri geliştirmeyi sağlar. Çocuğun sosyal ilişkilerinde farklı, yeni ve daha uygun roller edinmesine yardımcı olur. Çocuklarda temel bazı becerilerin gelişmesinde, daha da önemlisi başka çocuklarla birlikte eğlenebilmesinde psikodramanın etkin bir yeri vardır.
Grup, çocukların özgürce oynamaları, istedikleri rolleri kabullenebilmeleri ve sorunlara çözüm getirebilmeleri yönünde yapılandırılmalıdır. Psikodramatik uygulama içinde çocuklar yeni tepkiler geliştirebilmeyi uygun olmayan davranışları daha olumlu seçeneklerle değiştirerek düzeltebilmeyi öğrenirler.
Çocukluk, spontanlığın en fazla olduğu yaşam evresidir. Psikodramatik teknikler değişik yaş grubundan çocuklara yardımcı olmak amacıyla, evde, rehberlik merkezlerinde, ayaktan ve yataklı tedavi kliniklerinde, işitme ve konuşma merkezlerinde, anaokullarında, sınıf, yaz kampı gibi pek çok farklı ortamda kullanılabilmektedir.
Çocuklarda psikodramatik teknikler diğer etkinlikler, oyun ve öyküleme teknikleriyle birleştirilerek uygulanabilir. Yönlendirilmiş fantezi teknikleri, masallar, tiyatro oyunları, müzik, dans, boyalar, renkli kumlar, oyun hamuru, ortak resim oluşturma, kuklalar ve masklar, bebekler ve bebek evi gibi araçlar ve ısınma teknikleri bir yandan spontanlığı geliştirirken, bir yandan da çocuğun içindeki yaratıcı güçleri harekete geçirmektedir. Aynı zamanda kendini dile getirme, grup içi bağlılığın oluşturulması, çatışma alanlarının farkına varılması ve ele alınabilmesine de ortam hazırlanmış olmaktadır.